Miasto w województwie dolnośląskim, pomiędzy Legnicą a Wałbrzychem z jednej strony a Bolesławcem i Wrocławiem z drugiej. Miasto z piernikami starszymi niż toruńskie i drewnianym kościołem wpisanym na listę UNESCO. Jawor przez kilka stuleci był stolicą księstwa świdnicko-jaworskiego (od 1290 do 1741 r). Na tutejszym zamku gościł król czeski Władysław Jagiellończyk a 200 lat później Marysieńka Sobieska. Do połowy XIII w ludność Jawora to głównie Polacy. Zaczęto sprowadzać niemieckich osadników i miasto uległo stopniowej germanizacji. Jak wygląda dzisiaj? Sam się przekonaj.
SPIS TREŚCI:
- Jak tam dojechać?
- Niedzielna trasa wycieczki.
- Ratusz i Rynek
- Punkt Informacji Turystycznej
- Muzeum Regionalne.
- Pamiątki.
- Świdnicko-Jaworskie pierniki
- Kościół Pokoju (ewangelicko-augsburski).
Jak tam dojechać ?
Do Jawora dostaniemy się z:
| Bolesławca | w 43 minut | 65 km | A4 |
| Polkowic | w 40 minut | 60 km | S3 |
| Lubina | w 30 minut | 45 km | S3 |
| Złotoryi | w 25 minut | 25 km | DW363 |
| Wrocławia | w 58 minut | 70 km | S3 |
Niedzielna trasa wycieczki.
Zwiedzanie Jawora można podzielić na niedzielne i tygodniowe. Niedzielne, bo część zabytków jest dostępna głównie w weekend. Tygodniowe, bo część zabytków jest udostępniana tylko w tygodniu. Tak więc nasza wycieczka była typowo „niedzielna”.
- Zaczynamy parkując przy Kościele Pokoju. Stąd prawie prosta droga zaprowadziła nas pod Ratusz. Kościół Pokoju zastawiamy na później, ponieważ jest dostępny dopiero od południa.
- Przy Ratuszu jest świetnie zaopatrzona Informacja Turystyczna. Kupujemy magnesiki, bierzemy foldery, mapkę i ruszamy na zwiedzanie Rynku. Jest czas na gorącą czekoladę.
- Teraz mamy już tylko 7 minut do Muzeum Regionalnego.
- Muzeum Regionalne w Jaworze to dwie godziny atrakcji i tyle należy na to przeznaczyć, choć z pewnością można krócej. Zaskoczyło nas porządnie. Jest bogate w eksponaty, ciekawie zrobione i trzeba czasu, by się z wszystkim dobrze zapoznać.
- Teraz czas na Kościół Pokoju. Czas przejścia bez przystanków to 15 minut. W Kościele Pokoju potrzeba 20 minut na prezentację multimedialną i około 10 minut na zdjęcia, choć oczywiście można o wiele dłużej…
Parking pod kościołem jest niewielki. Lepiej przyjechać odrobinę wcześniej, by uniknąć krążenia po mieście i szukania miejsca parkingowego.
Ratusz i Rynek
Jaworski Rynek jest w kształcie prostokąta. W centralnym punkcie stoi przepiękny Ratusz. Z 1897 r. Poprzedni został spalony i rozebrany. Na jego miejscu postawiono obecną budowlę w stylu neorenesansowym. Ze starego ratusza została gotycka wieża. Wewnątrz jest sala rajców z największymi witrażami w budynku świeckim, na Dolnym Śląsku.
Kamienice pochodzą z XVI- XX wieku. Uroku dodają im podcienia, czy jak kto woli: arkady. Przy kamienicy nr 24 mieszkała Henrietta Hanke (1785- 1862), autorka poczytnych romansów. Na kamienicy jest tablica informacyjna upamiętniająca pisarkę.
Odwiedzając Jawor należy pamiętać, że zwiedzanie Ratusza może odbywać się tylko w czasie pracy urzędu. Jednym słowem : nie obejrzymy sali rajców w weekendy.
Również przepiękny teatr jest dostępny jedynie w dni robocze, do godziny 15.
Punkt Informacji Turystycznej
Obok Ratusza jest punkt informacji turystycznej. Zakupimy tu pamiątkowe magnesiki z Jawora i Kościoła Pokoju. Punkt jest dobrze zaopatrzony w foldery reklamowe w różnych językach. Pani, która tam urzęduje służy fachową pomocą. Od tego miejsca radziła bym rozpocząć zwiedzanie Jawora.
GODZINY OTWARCIA:
| wtorek-piątek | 9.30- 15.30 |
| sobota-niedziela | 9.00-15.00 |
Muzeum Regionalne
Muzeum Regionalne w Jaworze mieści się w budynku XV-wiecznego zespołu klasztornego franciszkanów obserwantów. Powstało w 1929 r jako Heitmatmuseum Jauer. Obecnie zajmuje pomieszczenia kościoła halowego pw. Najświętszej Marii Panny.
Bogata ekspozycja robi ogromne wrażenie. Są tu gabloty z minerałami, kamieniami, archeologiczne znaleziska i nowoczesna sala dotycząca Mercedesa
Wystawa stała Mercedes-Benz to multimedialna ekspozycja. Marka wniosła swój wkład w trwający 130 lat rozwój światowego automobilizmu. Wystawa otwarta za sprawą nowo powstałej fabryki silników i baterii elektrycznych Mercedes- Benz. To pierwsza taka fabryka w Polsce.
Ostatnią, a może pierwszą atrakcją muzeum jest piernikowa kawiarenka. W sezonie można usiąść przy stoliku, napić się kawy i skosztować tutejszych pierników. Na ścianach wiszą drewniane formy do wypieku specjałów. Jest też najstarszy znaleziony piernikowy przepis z 1725 r.
CENNIK 2023 r:
| Bilety: | normalny | 15 zł |
| ulgowy | 10 zł | |
| zwiedzanie z przewodnikiem | 45 zł | |
| przewodnik po mieście | 55 zł | |
| audiobooki | bezpłatne |
CZYNNE:
| kwiecień – październik : | środa – niedziela | 10.00 – 17.00 |
| poniedziałek, wtorek | nieczynne | |
| listopad – marzec: | środa – niedziela | 10.00 – 16.00 |
| poniedziałek, wtorek | nieczynne |
Pamiątki
Na pamiątkę z Jawora możemy przywieźć oryginalne pierniki. Zakupimy je w Muzeum Regionalnym. Można też kupić magnesik z Kościołem Pokoju lub Jaworskim Ratuszem. Te pierwsze na pewno znajdziemy w Muzeum Regionalnym, punkcie informacji turystycznej w Ratuszu i samym Kościele Pokoju. W Kościele Pokoju znajdziemy również bogato ilustrowane książki z historią kościoła.
Świdnicko-Jaworskie pierniki.
Historia wypieku pierników sięga tu XVI w. To właśnie Jaworscy cukiernicy w 1888 r zyskali sławę zajmując pierwsze miejsce w krajowych targach rzemieślniczych. Pierwsze wzmianki o świdnicko – jaworskich wypiekach zanotowano w 1293r i była to pierwsza taka informacja o wypieku pierników w Europie Środkowej. Formy do wypieku były drewniane, a ich wielkość od kilku do 60 cm.
Znana jest opowieść o piernikach wypiekanych dla króla Szwecji Karola X Gustawa w 1707 r. Świdnicy luteranie postanowili podziękować królowi, gdyż za jego wstawiennictwem dostali zgodę na budowę Kościołów Pokoju. Opracowali misterny plan, by upiec pierniki w kształcie Kościoła Pokoju i zawieźć królowi. Nie wiadomo, czy tego dokonali. W dokumentach nie ma o tym wzmianki. Natomiast na kanwie tej opowieści powstała książka Mariusza Urbanka „Pierniki dla króla”, którą parafia ewangelicka w Świdnicy wydała w trzech językach. Jest to historia o mistrzu Marcinie ze Świdnicy, który piekł pierniki lepsze od sławnych toruńskich, jego córce Zuzannie i czeladniku Christianie.
W muzeum regionalnym w Jaworze można zakupić fantazyjne pierniczki, wypiekane w przecudnych formach, natomiast w Informacji Turystycznej w Świdnicy możemy zakupić prawdziwe pierniczki Świdnickie w lukrze bądź bez.
Kościół Pokoju (ewangelicko-augsburski)
W Polsce powstały trzy ewangelickie kościoły pokoju w : Jaworze, Świdnicy i Głogowie. Kościół w Głogowie doszczętnie spłonął. Dwa pozostałe zostały wpisane na listę UNESCO. Oprócz Hali Stulecia we Wrocławiu są to jedyne takie zabytki na Dolnym Śląsku.
Odrobina historii
Nazwa „Kościół Pokoju” nawiązuje do Pokoju Westfalskiego, kończącego wojnę 30-letnią. Śląskiem rządzi katolicki cesarz Ferdynand III Habsburg. Pod naciskiem króla Szwecji zezwala na budowę trzech kościołów, ale stawia warunki. Nakazuje by kościoły znajdowały się poza murami miasta, „o strzał armatni od murów”. Mają być zbudowane z materiałów „niegodnych domu Bożego” czyli gliny słomy i drewna. Nie mogą wyglądać, jak kościół. Nie mogą mieć wież, ani dzwonnicy . I ostatni warunek : muszą powstać w rok, z pieniędzy biednych gmin ewangelickich.
W 1655 r powstaje kościół w Jaworze, bez jednego gwoździa, zbudowany metodą szachulcową. Drewniany szkielet wypełniony gliną i słomą przetrwał 366 lat. Cztery kondygnacje : 1180 metrów kwadratowych. Może pomieścić 6000 osób!
Empory, czyli inaczej balkony, pokryte są malowidłami przedstawiającymi sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Sufit i ściany nad emporami są w odcieniach stłumionego niebieskiego.
CENNIK:
| bilet normalny | 15 zł |
| bilet ulgowy dzieci, młodzież, studenci do 26 lat | 8 zł |
| bilet rodzinny (2+2) | 35 zł |
| foto | 5 zł |
