Włodarz

Zalane korytarze sztolni pod górą Włodarz.

Największa część niedokończonej Kwatery Głównej Hitlera na Dolnym Śląsku. Kilometry wciąż odkrywanych korytarzy, poszukiwacze skarbów tropiący Złoty Pociąg i tajemnicze zalane poziomy. Budowa nosiła kryptonim „RIESE” i miała najwyższy priorytet w III Rzeszy!

SPIS TREŚCI:

Jak tam dojechać ?

Szczyt Włodarz znajduje się w górach Sowich na Dolnym Śląsku, w pobliżu Jugowic. Do Jugowic dojedziemy z:

Świdnicyw 35 minut25 kmDW279 i Główna
Legnicyw 1:20 minut90 kmS3
Jeleniej Góryw 1:30 minut80 kmDK3
Wrocławiaw 1:30 minut90 kmA4
Polkowicw 1:35 minut120 kmS3

Jeśli chodzi o transport publiczny (2022r) to możemy dojechać koleją do Głuszycy:

  • z Wrocławia o 9.30 ( przesiadka w Wałbrzychu) 11.04 na miejscu lub o 12.00 bezpośrednio do Głuszycy
  • 60 minut na pieszo z Głuszycy do Jugowic
  • lub z przystanku Głuszyca Górna Autobusem nr 5 do bezpośrednio do Włodarza (14.00)

Odrobina historii

Plac piknikowy przy sztolniach Włodarz

Projekt Riese, czyli Olbrzym to największy projekt górniczo-budowlany nazistowskich Niemiec. Realizowano go w latach 1943-45 w Górach Sowich. Pracami kierowała Organizacja Todt, której zadaniem była budowa obiektów wojskowych. Miała to być najkosztowniejsza i największa kwatera Hitlera. I była… , choć projekt nigdy nie został dokończony.

Ilośc i długość korytarzy wyżłobionych w tak twardej skale jest imponująca. 20 czerwca 1944 r Albert Speer informował Hitlera, że przy rozbudowie kwatery głównej pracuje obecnie 28 tys. robotników. Do prac górniczo-wydobywczych wykorzystywano więźniów z pobliskich obozów Gross- Rossen i jeńców wojennych.

Wkroczenie Armii Czerwonej spowodowało pospieszone wycofywanie wojsk niemieckich. Wiele korytarzy zostało wysadzonych w powietrze, pozwalając krążyć w domysłach takim historiom, jak ta o „Złotym pociągu”.

Badacze obiektów należących do Olbrzyma twierdzą, że ilość betonu zużyta na hale, magazyny i pomieszczenia nie jest zgodna z tym, co możemy dzisiaj zobaczyć. Jednym słowem: nie udało nam się odkryć wszystkich pomieszczeń. Gdzieś w Górach Sowich znajdują się ukryte i zamaskowane obiekty. Możliwe, że ukryto tam depozyty muzealne, bądź bankowe. Możliwe też, że stanowią mogiłę zbiorową dla więźniów, którzy stracili tu życie.

W skład projektu Riese wchodziły takie obiekty jak:

  • Walim- Rzeczka
  • Włodarz-Jugowice
  • Osówka-Głuszyca
  • Soboń
  • Sokolec-Gontowa
  • Zamek Książ- Wałbrzych.

Prace trwały również pod Wielką Sową i w Jaworniku, choć nie udało się odkryć wejścia w podziemne korytarze. Trzy z wymienionych sztolni i podziemia zamku Książ, udostępniono turystycznie.

Włodarz -zwiedzanie

Mapka z zarysowanym przebiegiem korytarzy wyżłobionych w górze Włodarz
Parking przed sztolniami.
Samochód zostawiamy na jednym z parkingów przed obiektem. Cena w 2023r -10 zł.

Brama wejściowa do kompleksu Włodarz.
Przechodzimy przez bramę z napisem Włodarz i po kilku minutach dochodzimy do dużego placu. Po drodze mijamy kilka tablic informacyjnych.
Plac piknikowy przy sztolniach Włodarz.   0
Kasa i punkt gastronomiczny

Mamy tu prawdziwy plac piknikowy. Rozstawiono namioty wojskowe i stoły turystyczne. Jest miejsce na ognisko i ciepły posiłek na świeżym powietrzu. W kasie oprócz biletów kupimy kolorowe magnesy.

Wystawa wojskowych pojazdów przed sztolniami.

Wokoło cieszy oko zgrabnie przygotowana ekspozycja militarna. Naprawdę można tu spędzić z dziećmi pół dnia, a może i dłużej…

Grupowe wejście do sztolni.
Zbieramy się przed wejściem do Sztolni nr 4. Otrzymujemy kaski w jednym kolorze a każda grupa ma inny kolor. Przewodnik wprowadza nas do wnętrza góry, przedstawiając nam historię tajnego projektu RIESE- OLBRZYM. 
Wewnątrz jest chłodno i mokro. Jest tu jedyny w Europie oszalowany korytarz, będący w tym stanie od 1943 r. Znajduje się pod skałą o grubości 50 m. Z pewnością zadajecie sobie pytanie, dlaczego drewno nie zgniło? Z powodu stałej temperatury ośmiu stopni Celsjusza przy stałej wilgotności sięgającej 95%.
Korytarze wewnątrz sztolni.
Oryginalny oszalowany korytarz z 1943 r.
Jeden z wydrążonych korytarzy pod górą Włodarz

Odnalezione narzędzia i broń w e Włodarzu
Jeden z szerszych korytarzy, gdzie  pakowano urobek na wagony.
Kilka ciekawych ekspozycji pozwala nam zrozumieć, jak nieludzką pracę wykonywali więźniowie i w jak ciężkich warunkach przyszło im tu pracować. Tym bardziej, że korytarze były notorycznie podtapiane przez wodę i do dziś część z nich jest po prostu zalana. Turyści są przewożeni łódkami po zalanych sztolniach, co stanowi dodatkową atrakcję i pobudza wyobraźnię.

Widoczny zalany korytarz i łodzie do przewożenia turystów.
Widoczny zalany korytarz i łodzie do przewożenia turystów.
Widoczny zalany korytarz i łodzie do przewożenia turystów. 3

Informacje praktyczne

  • Czas zwiedzania to 1godz.10 minut i każde kolejne wejście odbywa się co 1:10 minut.
  • Do zobaczenia jest dwa poziomy podziemi, pływanie łodzią po zalanych korytarzach i projekcja krótkiego filmu o obiekcie.
  • Wewnątrz jest tylko 8 stopni, więc latem należy zabrać wierzchnie okrycie.
  • Parking w pobliżu obiektu, płatny 10 zł a opłatę uiszczamy w kasie biletowej.
  • Aktualne ceny sprawdzisz pod linkiem:

OTWARTE w sezonie:poniedziałek-piątek9.00-17.00
weekend9.00-17.00
*ostatnie wejście o 16.00
CENNIK BILETÓW
(aktualizacja 01.2023r)
normalny34.99
ulgowy29.99 zł
bilet pakietowy39.99 zł
*

Ekspozycja pociągu jeżdżącego po sztolni.

Co kupić ?

Magnes z wilkiem od którego pochodzi niemiecka nazwa Włodarz
Kasa, gdzie można zakupić drobne pamiątki.
W kasie można zaopatrzyć się w drewniane magnesy z napisem Wolfsberg czy Włodarz i rysunkiem wilka lub całkiem zwyczajne z nadrukiem sztolni. Są też mapy Gór Sowich i kilka innych gadżetów, dostępne na miejscu.

Ada Maraszek

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *